De Impact van Digitale Identiteit op mens & maatschappij
Identity & Access Management is meer dan besluiten welke autorisaties medewerkers krijgen en waarom. Het gaat om de Digitale Erkenning (van een individu). In verschillende use cases en contexten willen we weten met wie we te maken hebben. Soms is weten zelfs niet voldoende, dan willen we het zeker weten. Daarvoor moet erkenning zeer vertrouwd en betrouwbaar zijn. In andere gevallen maakt het minder uit en is erkenning via bijvoorbeeld enkel een IP-adres al voldoende.
Uiteenlopende toepassingen van identiteitsdocumenten voor identificatie
Overheden zijn hier op grote schaal mee bekend. Ze hebben over het algemeen structuren om altijd hun inwoners te kunnen herkennen. Identificatiedocumenten, zoals paspoorten of rijbewijzen, zijn wijdverspreid en het voornaamste middel waarmee inwoners zakendoen met overheden. Het gebruik van deze documenten als methode voor identificatie is zo erkend dat autoverhuurmaatschappijen, hotels en uiteenlopende organisaties ze gebruiken om de identiteit van individuen te bewijzen. Maar denk ook aan hoe ze gebruikt worden bij onboarden van nieuwe medewerkers. In die context is het zelfs een randvoorwaarde voor het aangaan van een arbeidsrelatie. Of bij het registreren van nieuwe klanten bij het openen van een nieuwe bankrekening online om nog maar een voorbeeld te noemen.
Digitale Identificatie vs. Fysieke Identificatie
Je kunt je dus voorstellen dat wanneer deze methode van identificeren en erkennen faalt dat nogal grote gevolgen kan hebben. Stel je voor dat je niet meer bij je bankrekening kan, of dat je niet kunt inloggen bij de overheid om je belastingaangifte te doen. De impact van digitale identiteit op de maatschappij kan dus nadelig zijn. Gelukkig is er in veel gevallen nog wel een fysieke back-up. Een bezoek aan een lokaal kantoor van de bank of langs bij het gemeentehuis, bijvoorbeeld. Maar zo’n fysieke back-up route is er niet altijd. Onderzoek wijst steeds vaker uit dat digitale identiteitsoplossingen op groter wordende schaal negatieve impact hebben op individuen. In extreme gevallen kunnen ze zelfs leiden tot uitsluiting. Overheden werken hard om dit ongewenste effect te minimaliseren, dat spreekt voor zich. Alleen ook zij hebben de uitdaging dat in het digitale domein dingen toch net anders werkt dan in het fysieke. Bijvoorbeeld, hoewel je functionaliteiten van een paspoort kunt ontwerpen in een digitaal substituut, kun je een een paspoort nooit volledig digitaliseren.
Ook interessant: De Weg naar een Europese Digitale Identiteit
De Capabilities Approach als toetsingskader van impact
Hoe beoordeel je in zo’n situatie dan de impact van digitale identiteitsoplossingen? Op een manier dat we leren waar en hoe ze te verbeteren en misschien zelfs verbeteringen voor te stellen op hun ontwerp en werking? Hiervoor hebben we kaders nodig. Kaders die ons helpen bij het analyseren van het effect van digitale identiteitsoplossingen wat betreft hun impact op de levens van mensen. Het Capabilities Approach kader is zo’n framework, gestoeld op principes van morele filosofie en human development.
Verbeteren van digitale identiteitsoplossingen
Deze publicatie gaat uitgebreid in op de Capabilities Approach (CA) en hoe deze in staat is digitale identiteitsoplossingen te beoordelen. Het doel is om meer van dit type artikelen te delen, bijvoorbeeld waarin onderzocht wordt hoe de CA zich verhoudt tot andere frameworks. En wat de resultaten zijn wanneer deze frameworks worden toegepast op digitale identiteitsoplossingen. Zo hopen we te kunnen bijdragen aan en toewerken naar verbeteringen van huidige digitale identiteitsoplossingen.
Over de auteur
Henk Marsman is principal consultant bij SonicBee. Hier werkt hij met organisaties om met hen strategische IAM-uitdagingen aan te pakken. Daarnaast onderzoekt hij Digital Identity systems en de impact van digitale identiteit op de maatschappij en haar inwoners. Zijn doel is om deze systemen en oplossingen beter te maken en daarvoor combineert hij in zijn aanpak morele filosofie en digitale identiteit in zijn onderzoek. Henk begon zijn onderzoek aan de Leiden Universiteit, is momenteel op een onafhankelijke track en deze publicatie is daar onderdeel van.
Titel van het onderzoek
Values in Digital Identity – How Value is Informing and Directing (or not) the Design and Implementation if (Inter)National Digital Identity Solutions.
Published online by: Cambridge University Press, November 23th 2022